Wodospady w Islandii, które warto zobaczyć

Wodospady w Islandii są wielkie i potężne albo delikatne oraz subtelne. W kraju gór i lodowców stanowią one często spotykany element krajobrazu – szacuje się, że imiennych wodospadów jest tu ponad 200. O tym które z nich warto zobaczyć i gdzie się znajdują, piszemy w poniższym artykule.

Wodospady w Islandii (po islandzku „foss”, co znajdzie odniesienie w wielu nazwach własnych) to jedne z piękniejszych obiektów przyrodniczych, jakie można zobaczyć na wyspie ognia i lodu. Niektóre z nich znajdują się blisko dróg, żeby uchwycić inne trzeba wyjść w góry. Jedne będą wielkie i huczące, podczas gdy drugie składają się z cieńszych strug wody spokojnie spływającej po skałach. Są więc różnorodne, a każdy z nich będzie wyjątkowy.

Na wyspie można zobaczyć zarówno mniejsze kilkumetrowe kaskady, jak i długie wodospady liczące po kilkadziesiąt, czy nawet ponad 100 metrów wysokości. Stanowisko najwyższego spośród ich wszystkich przez długi czas zajmował Glymur (198 metrów), jednak w 2007 roku podczas prac geologicznych odkryto wodospad Morsárfoss (239 metrów), który spływa z topniejącego lodowca Morsárjökull, jednak trudno do niego dotrzeć.

Nie jest on zatem typową turystyczną destynacją, a ze względu na małą popularność często bywa pomijany w wykazie najwyższych wodospadów Islandii. Z tego względu w wielu opracowaniach tego typu to Glymur w dalszym ciągu zajmuje pozycję numer 1. Poniższy post bierze pod uwagę występowanie Morsárfoss, dlatego gdy wymieniamy pozycję danego wodospadu w rankingu najwyższych na wyspie, to będzie ona zawsze niższa o jeden numer niż w większości internetowych wykazów.

Niniejszy artykuł ma na celu ułatwienie planowania wycieczek po Islandii poprzez zebranie praktycznych informacji oraz najważniejszych ciekawostek na temat najładniejszych i najbardziej interesujących wodospadów na wyspie. Numeracja obiektów nie tworzy rankingu. Wykaz nie jest jeszcze kompletny i z czasem możemy dodać kolejne punkty, ale już teraz zapraszamy do czytania i oglądania 🙂

11. Dettifoss i Selfoss

Jeden z najpotężniejszych wodospadów w Europie położony jest w północnej Islandii na rzece Jökulsá á Fjöllum uchodzącej do Oceanu Arktycznego. Mierzy 100 metrów szerokości oraz 44 metry wysokości, a tą wielką kaskadą spływa nawet 193 metrów sześciennych wody na sekundę i oglądanie spienionych, pędzących strug wody potrafi przyprawić o zawroty głowy. Wodospad Dettifoss, o którym mowa, znajduje się w obrębie tzw. Diamentowego Kręgu, czyli popularnej samochodowej trasy turystycznej prowadzącej między różnymi atrakcjami przyrodniczymi (m.in. Kanion Asbyrgi, Dettifoss, Jezioro Myvatn).

Do wodospadu Dettifoss można dotrzeć z drogi nr 1 okrążającej wyspę, skręcając w drogę o numerze 862. Stamtąd znaki kierują w krótki zjazd do parkingu nieopodal koryta rzeki, na której powstaje wodospad. Znajduje się tam sieć ścieżek, którymi można dotrzeć zarówno do Dettifoss, jak i do znajdującego się o około kilometr dalej na południe wodospadu Selfoss. Selfoss mierzy skromne 10 metrów wysokości, ale przelewa się przez próg skalny kilkoma strugami, co formuje bardzo malowniczy widok.

Przy samym Dettifoss znajduje się również sieć ścieżek i kilka punktów widokowych dających pogląd na wodospad z różnych perspektyw. Wielką kaskadą spływa tu szaro-brązowa woda, która kształtuje głęboki na 100 metrów kanion Jökulsárgljúfur. Wodospady te można odwiedzić podczas objeżdżania wyspy dookoła, ponieważ znajdują się w pobliżu głównej drogi lub podczas samodzielnej wizyty na północy i realizowania np. trasy Diamentowego Kręgu.

10. Barnafoss

Północna część Islandii, droga przez łąki po kamieniach, potem wyboje przez las, wreszcie gruntowy szlak wzdłuż koryta rzeki Skjálfandafljót. Po czasie okazuje się, że istnieje łatwiejsza droga, ale o tym za chwilę 🙂 Niezbitym faktem pozostaje obecność wodospadu Barnafoss na styku wspomnianej rzeki wraz z rzeką Djúpá, a zobaczyć go warto, bo położony jest w bardzo ładnych okolicznościach i na dodatek sam w sobie tworzy pokaźną, spienioną kaskadę.

Barnafoss powstaje na progu skalnym na rzece, która z równinnej okolicy wpada do malowniczego kanionu. Jego nazwa („barna” – dzieci + „foss” – wodospad) nawiązuje do wypadku z przeszłości, kiedy dzieci z pobliskiej farmy bawiły się w beczce i zostały porwane przez prąd rzeczny w kierunku wodospadu. Kaskadę można zobaczyć z dołu kanionu (zejście po wąskiej, stromej ścieżce, lina do pomocy) lub z góry ze wzgórza, na którym poprowadzony jest nieoznakowany szlak pieszy (trzeba zejść ze szlaku w dół łąki po wysokiej trawie).

Łatwiejszy dojazd znajduje się od południowej strony (zjazd z drogi nr 1 na drogę nr 841 i po około 3.5 kilometra w boczną drogę w kierunku farmy. Droga ta zakończy się szutrowym parkingiem przy samym zejściu do wodospadu). My dotarliśmy ze strony przeciwnej z jednego ze zjazdów z drogi nr 85 i zatrzymaliśmy auto w lesie po kilku kilometrach, a dalej poszliśmy piechotą. Mieliśmy więc przyjemny, około 2-godzinny trekking (w obie strony), ale nie polecamy zadawać się tą trasą wypożyczonym samochodem, ponieważ dróżka jest wąska i wyboista, i zachodzą na nią gałęzie.

9. Migandifoss

Wodospad Migandifoss (również Migandi) jest jednym z najbardziej nietypowych wodospadów w Islandii. Znaleźliśmy go na północnym skrawku wyspy przy drodze nr 82 okrążającej jeden z tamtejszych fiordów (między miastem Dalvik oraz Ólafsfjörður przy skraju fiordu Eyjafjörður). Wyjątkowy jest zaś dlatego, że spada z klifu wprost do oceanu, który przy okazji jest już Oceanem Arktycznym.

Z drogi samochodowej można uchwycić go z boku, jak biała, około 100-metrowa struga wody ścieka po skałach, to znowu odbija się od wystającego klifu. Od przodu Migandifoss można zobaczyć z poziomu wody, a więc np. z łodzi podczas wycieczki turystycznej płynącej na obserwowanie wielorybów.

Wodospad nie jest oznakowany w terenie, ale przy dobrej pogodzie widać go z wcześniejszych zakrętów na drodze. Nieopodal przed wjazdem na klif znajduje się szutrowe pobocze do zatrzymania samochodu. Jest to dobry punkt widokowy na Migandifoss, ale także na przeciwległy brzeg fiordu Eyjafjörður z po części ośnieżonymi górami.

8. Foss

Wodospad Foss znajduje się w północno-zachodniej części kraju, a odwiedzamy go podczas trzydniowej objazdówki po regionie Fiordów Zachodnich, który jest jedną z popularnych turystycznych tras samochodowych w Islandii. Charakteryzuje ją zawiłość i długość (nawet 500-700 kilometrów w zależności od dokładnego przebiegu), więc jeżeli ktoś ma ograniczony czas na zwiedzanie fiordów, to będzie musiał zawęzić swoje destynacje tylko do kilku miejsc.

Jednak odwiedzenie Foss nadaje się nawet do pospiesznych eskapad przez fiordy, ponieważ nie trzeba tu zbaczać z trasy. Wodospad znajduje się bowiem tuż przy samej drodze i przystanek przy nim to przyjemna pauza w jeździe samochodem. Ładne miejsce łatwo zachęca do rozprostowania nóg, więc w trzy minuty jesteśmy już przy samej kaskadzie pod skalną ścianą i podziwiamy zielony odcień oczka wodnego u jego podstawy. W następne trzy minuty wspinamy się również na górę po trawie, kamieniach i skałkach łagodniejszym zboczem na lewo od wodospadu. Wtedy docieramy do mniejszego progu skalnego i widzimy, że u góry formuje się jeszcze jeden mniejszy wodospad. Z góry mamy też bardzo ładny widok na wzniesienia, fiord oraz pobliską farmę.

Wodospad liczy około 10 metrów wysokości, więc nie jest wysoki, ale ładnie prezentuje się na tle zielonych glonów pokrywających ścianę skalną. Tworzy się na rzece Fossa spływającej w kierunku fiordu Fossfjörður. Mieści się na południe od miejscowości Bildudalur w przebiegu drogi nr 63 biegnącej z miasta Patreksfjörður.

7. Dynjandi (Fjallfoss)

Niewiele, bo około 45 kilometrów drogi, dzieli wymieniony przed chwilą Foss od największego wodospadu Fiordów Zachodnich (jednocześnie piąty najwyższy w Islandii). Mowa tu o wodospadzie Fjallfoss nazywanym również Dynjandi, co po islandzku oznacza „huczący” lub „grzmiący„. Składa się z kilku kaskad liczących łącznie 100 metrów wysokości, które oszałamiają nas kształtem jeszcze z oddali, z drogi nr 60, kiedy zbliżamy się do fiordu Dynjandisvogur.

Pod wielką kaskadę prowadzi tu piesza trasa w górę rzeki Dynjandisa, a jej przejście zajmuje około 10 minut. Wodospad jest widoczny już z drogi oraz z parkingu, ale dopiero bliskość huczącej wody pokazuje moc oraz skalę tego przedziwnego tworu. Estetycznie zaś jest to bardzo przyjemne widowisko, ponieważ poszczególne kaskady płynnie przechodzą jedna w drugą poddając się kształtom skał, po których spływają. Z kolei kiedy odwrócić się plecami do wodospadu, to w dole towarzyszy nam bardzo ładny widok na płynącą w dół rzekę Dynjandisa oraz fiord Dynjandisvogur.

Odwiedzenie Dynjandi jest zazwyczaj jednym z głównych punktów zainteresowania podczas objeżdżania Fiordów Zachodnich. Nawet jeśli nie znajduje się w planach, to widoczny z trasy i tak przyciągnie uwagę i prawdopodobnie skłoni do zatrzymania się. Nie wymaga krążenia po okolicy, a jedynie przejechania kilkaset metrów boczną drogą do obszernego parkingu dla samochodów.

6. Hengifoss i Litlanesfoss

W zupełnie innej części, bo tym razem we wschodniej Islandii, znajduje się tzw. „wiszący wodospad” Hengifoss. Jest on czwartym najwyższym wodospadem w tym kraju i liczy sobie 128 metrów wysokości, spadając z bazaltowej ściany „przekładanej” czerwoną gliną. Aby się do niego dostać należy pokonać niedługi trekkingowy szlak prowadzący po gruntowej ścieżce wzdłuż skalnego wąwozu drążonego przez rzekę Hengifossa.

Szlak jest technicznie łatwy do przejścia, a po drodze widoczny staje się mniejszy, około trzydziestometrowy wodospad Litlanesfoss również spadający z bazaltowej ściany. Pod koniec trasy docieramy do dużych kamieni na rzece, z których widoczny staje się Hengifoss, ale można przedostać się po nich jeszcze dalej, aż do groty przy samym wodospadzie. Można również, tak jak my, w drodze powrotnej zboczyć ze szlaku i pójść na sąsiednie zbocze, żeby Hengifoss obejrzeć sobie z góry.

Jest to trek przełajowy i nie ma tu stricte wyznaczonej trasy, choć w trawie powinna być wydeptana ścieżka. Za plecami rozlega się panorama okolicy wraz z wstęgą jeziora Lagarfljót i wzgórzami po jego drugiej stronie. Przed oczami zaś pojawia się Hengifoss widziany z innej perspektywy. Wspinamy się jeszcze trochę i docieramy powyżej wodospadu, dostrzegając płynącą rzekę oraz kolejny mniejszy wodospad.

Trasa: parking – wodospad – sąsiednie zbocze – parking zajmuje nam około 3 godzin (łącznie z przerwami na robienie zdjęć oraz dłuższy postój). Samo dojście do wodospadu oraz zejście z powrotem do parkingu zajmuje około 1,5 – 2 godziny. Wodospad Hengifoss zlokalizowany jest w pobliżu miasta Egilsstaðir. Parking u podnóża szlaku znajduje się przy drodze nr 931 biegnącej wzdłuż brzegu jeziora Lagarfljót (znanego też pod nazwą Lögurinn). Trekking w tym miejscu to fajny pomysł podczas odwiedzania Fiordów Wschodnich albo podczas objeżdżania wyspy dookoła.

5. Glymur

Wodospad Glymur formuje się na rzece Botnsá spływając do głębokiego skalnego wąwozu po ścianie liczącej 198 metrów wysokości. Tym samym Glymur jest drugim najwyższym wodospadem w Islandii, chociaż przez długi czas był uważany za najwyższy z wszystkich – do 2007 roku, kiedy odkryto Morsárfoss (239 metrów) przy lodowcu Morsárjökull.

Aby zobaczyć Glymur, należy udać się w górę rzeki trekkingowym szlakiem. Po drodze znajduje się kilka punktów z widokiem na wodospad, a także na koryto rzeki, gniazdujące ptaki oraz fiord Hvalfjörður zostawiony w oddali. Trasa jest nietrudna i zajmuje około 3 godziny w tę i z powrotem, ale wymaga dwukrotnego przejścia przez rzekę. Więcej o szlaku i warunkach napisaliśmy tutaj: Szlaki piesze w Islandii – trekkingi z przygodą, gdzie opis Glymura znajdziesz pod punktem 3.

Wodospad ten znajduje się w zachodniej Islandii niedaleko regionu stołecznego przy fiordzie Hvalfjörður. Należy kierować się drogą nr 1 Reykjavik-Akranes, a przed wjazdem do tunelu skręcić w drogę o numerze 47 obiegającą południowe brzegi fiordu. Na jego krańcu znajduje się skręt w prawo w szutrową drogę wiodącą do parkingu. Odwiedzenie Glymura może być fajnym pomysłem na jednodniową wycieczkę łączącą trekking z objechaniem malowniczego fiordu, gdzie znajduje się wiele ładnych punktów widokowych.

4. Seljalandsfoss i Gljufrabui

Kiedy z drogi nr 1 na południowym wybrzeżu zauważysz wzgórze z wstęgą białej wody, to będzie to wodospad Seljalandsfoss. Wysoki na 60 metrów spływa ze skalistej krawędzi rozległego masywu, którego daleka kulminacja to lodowiec i wulkan Eyjafjallajökull znany z erupcji w 2010 roku. Zaś rzeka Seljalandsa, na której formuje się kaskada, bierze swój początek w śniegach właśnie wspomnianego lodowca.

Widok na wodospad jest bardzo dobrze wyeksponowany, a dotarcie do niego to kilka kroków po dobrze ubitej ścieżce. Ale odwiedzenie tej okolicy nie musi ograniczać się jedynie do spotkania vis-a-vis z wielką strugą wody. Za eksploracją terenu wokół Seljalandsfoss kryje się bowiem pewna przygoda i jest to stwierdzenie całkowicie dosłowne, ponieważ wodospad ten można obejść dookoła. Wilgotna gruntowa ścieżka prowadzi wokół rozpryskującej kaskady i w słoneczny dzień łatwo zobaczyć tutaj tęczę utworzoną na cząsteczkach wody. Podczas tej wizyty warto więc mieć przy sobie pelerynę lub kurtkę z kapturem, bo pobyt za wodospadem łatwo kończy się mokrą głową i przemoczonym tyłkiem 🙂

Peleryna przyda się również kilkaset metrów dalej przy wodospadzie Gljufrabui wpadającym do groty skalnej. Kilka skoków po kamieniach i można stamtąd oglądać strugi wody pędzącej tuż do naszych stóp. Okolicę tę fajnie poznać również z góry, ze wzniesienia, z którego spływa Seljalandsfoss. Dokonujemy więc przełajowego trawersu zbocza, a potem wędrujemy wzdłuż krawędzi masywu do rzeki Seljalandsa i nad górną część wodospadu. Jest tam także widok na wybrzeże Islandii, skały wysp Vestmannaeyjar oraz pozostawiony w dole parking i ścieżkę.

Odwiedzenie tych miejsc będzie dobrym pomysłem podczas objazdówki południowego wybrzeża. Znajdują się one przy trasie 249 zaledwie kilkaset metrów od głównej drogi nr 1, z której są z daleka widoczne.

3. Skogafoss

Bardzo możliwe, że podczas zwiedzania południowego wybrzeża Twoją uwagę przyciągnie jeszcze jedna wstęga białej wody spływającej po skałach. Około 30 kilometrów na wschód od Seljalandsfoss znajduje się wodospad Skogafoss nieco inaczej usytuowany w stosunku do drogi. Dotrzesz tam krótką boczną trasą za drogowskazami z nazwą Skogafoss oraz Skogar (osada położona przy wodospadzie).

Skogafoss również mierzy 60 metrów wysokości, ale jego kaskada jest szersza niż wspomniany Seljalandsfoss. W słoneczną pogodę także tutaj bardzo często można zobaczyć tęczę, a w skałach wokół wielkiej strugi gniazdują ptaki.

Rzeka Skoga, na której formuje się wodospad, w wyższych partiach jest obszerna oraz wezbrana i powyżej tworzy całe mnóstwo kolejnych spadków. Nad wodospad można wejść po schodach, a tam zatrzymać się na tarasie widokowym lub podążyć w górę rzeki szlakiem trekkingowym Fimmvorduhals prowadzącym aż do przesmyku między lodowcami Mýrdalsjökull oraz Eyjafjallajökull (około 15 kilometrów w jedną stronę). Skogafoss jest więc początkiem lub krańcem fantastycznego treku, który można wydłużyć aż do 81 kilometrów marszu, ponieważ szlak Fimmvorduhals po drugiej stronie lodowców w dolinie Thorsmork (po około 27 kilometrach) łączy się z 54-kilometrowym szlakiem Laugavegur. Więcej o tych trasach piszemy w serii postów: Laugavegur-Fimmvorduhals.

2. Öxarárfoss

Öxarárfoss tworzy się na rzece Öxará i mierzy 22 metry wysokości spływając z progu skalnego w Parku Narodowym Þingvellir w zachodniej Islandii. Miejsce to warto zobaczyć w trakcie realizowania trasy nazywanej Golden Circle (Złoty Krąg), podczas której zazwyczaj odwiedza się wspomniany park, gejzer oraz wodospad Gulfoss wymieniony w kolejnym punkcie.

Öxarárfoss tworzy się tu w bardzo interesującym geologicznym kontekście, ponieważ spływa do wąwozu skalnego Almannagjá, który wyznacza granice dwóch płyt tektonicznych, na jakich położona jest Islandia. Płyty północnoamerykańska i euroazjatycka, bo o nich mowa, rozstępują się w wyniku czego powstaje ta licząca około 8 kilometrów długości szczelina. Częściowo prowadzi przez nią ścieżka turystyczna, a dostęp do wodospadu jest bardzo łatwy.

Park Narodowy Þingvellir jest dla Islandczyków ważny również ze względów historycznych, bo w 930 roku zebrał się tu pierwszy islandzki parlament (również najstarszy na świecie), a w 1944 roku ogłoszono niepodległość kraju. Z Reykjaviku można tu dotrzeć kierując się do Mosfellsbær (droga nr 1), a następnie drogą nr 36 biegnącą na wschód wgłąb wyspy.

1. Gulfoss

Około 70 kilometrów na wschód od szczeliny tektonicznej i spadającego do niej Öxarárfoss znajduje się zupełnie inny wodospad Gulfoss. Jego nazwa po islandzku oznacza „złoty wodospad” i kiedy na niego patrzymy, to nie mamy wątpliwości, że widok ten jest bezcenny, a wodospad wyjątkowy.

Gulfoss powstaje na rzece Hvítá formując kanion skalny, a charakteryzuje się nietypowym kształtem, ponieważ złożony jest z dwóch kaskad ustawionych do siebie pod pewnym kątem. Położona wyżej mierzy 11 metrów wysokości, położona niżej liczy 21 metrów, co łącznie daje głęboką na 32-metry szczelinę. Kanion i wodospad powstały w wyniku wdzierania się potężnej wody powodziowej pomiędzy pęknięcia w warstwach leżącej tu lawy.

Przy wodospadzie funkcjonują ścieżki i tarasy widokowe, a niesamowite jest to, że można podejść na wysokość pierwszej kaskady zyskując widok na wnętrze szczeliny i na własne oczy oraz uszy zdać sobie sprawę z ogromnej potęgi wody, jaka panuje tam w każdej chwili. Z Gulfoss potrafi bowiem spaść nawet 2.000 metrów sześciennych wody w jedną sekundę, co odpowiada wypełnieniu 60 zbiorników transportowych w ciągu jednej sekundy.

Dojazd z Reykjaviku: droga nr 1 do Mosfellsbær, gdzie należy skręcić w drogę nr 36, następnie za Jeziorem Þingvallavatn kierować się drogą 365 do Laugarvatn. Z Laugarvatn drogą 37 do Bláskógabyggð i drogą 35 do parkingu przy wodospadzie. Odwiedzenie Gulfoss następuje zazwyczaj podczas realizowania trasy Golden Circle (Złoty Krąg).